De gratisdingenzoeker

Ik moest gisteren lachen over alle commotie over het stuk van Monique Burger.
Ik herkende het gedrag van de gratisdingenzoeker in het stuk. Dat vond ik grappig. De koppeling met armoede herken ik echter totaal niet.

In de vorige eeuw had ik een stenen winkel. Kinderkamerinrichting. Om klanten naar de winkel te lokken deelde ik via Felicitas waardebonnen uit voor een gratis kadootje. Af te halen in de winkel.
Massaal werden ze ingeleverd. Het overgrote deel door mannen in pak na kantoortijd. Gestuurd door de kraamvrouw. Geen enkele inleveraar heeft wat gekocht.
Ze liepen rechtstreeks naar de balie om de bon in te leveren. Keken zelden rond. Drongen voor: "Ik kom alleen een bon inleveren mag ik even tussendoor" als ik bezig was om een kadootje in te pakken voor een klant. Heel af en toe verontschuldigden ze zich: "Ik kom een keertje terug om iets te kopen, ik heb nu weinig tijd". "Ik word ook maar gestuurd door mijn vrouw".
Voor mij een goede leerschool; nooit meer goodies.*

In mijn studententijd heb ik op beurzen gestaan. Bedrijvencontactdagen e.d. Waar bedrijven netwerken en waarvoor ze toegangskaarten uitdelen aan relaties.
O wee als er gratis pennen op de stand lagen. Dan kwam er iemand naar de stand, liep je erop af om een praatje te maken omdat je dacht dat hij geïnteresseerd was in het bedrijf. Kreeg je een snauw; "ik kom alleen een pen halen". Soms waren ze iets vriendelijker en was het; "mijn zoontje spaart pennen". Schalen met iets eetbaars kon je blijven vullen en werden door voorbijgangers leeggesnaaid. Had je echt helemaal niets gratis op zo'n stand dan werd er om gevraagd. "Hebben jullie geen pennen?" Door mensen met zo'n stevig gevuld gratis stoffen tasje met opdruk.

Ik weet niet wat dat is met gratis. Met gratis ontstaat éénrichtingsverkeer; alleen maar nemen i.p.v. voor wat hoort wat.
Gratis is bedoeld om iemand te laten kennismaken met een product of dienst, in de hoop dat hij het koopt. Of er reclame voor gaat maken. Een pen of ander los kadootje mist dat doel. Je maakt niet kennis met het produkt. Je maakt hooguit kennis met het bedrijf. Met de naam.
Met gratis ontstaat er een ongezonde claimcultuur. Ik heb er toch recht op? Gratis? Nou doe mij er dan maar 2. Of je het nou nodig hebt of niet.

Waarom is het Droomboek eigenlijk helemaal gratis? Hoeveel boeken zouden er opgehaald worden die jarenlang ongeopend in de kast blijven staan en uiteindelijk bij het oud papier belanden?
Had dat boek € 1,- gemaakt. Dan zou het alleen opgehaald worden door mensen die het willen lezen. En niet voor de heb. Omdat het gratis is.

* Ik heb giveaways. Niet gratis want je moet een tweet of facebookbericht plaatsen voor de giveaway. Maar ook daar typische gratisdingenzoeker-vragen "ik heb een tweet geplaatst voor de piraat, kunt u mij ook de pdf van de Pippi mailen?"

Pssssst, ik heb het boek nog niet afgehaald. Jij wel?